ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC ĐÀO TẠO THEO HƯỚNG PHỐI HỢP LINH HOẠT HÌNH THỨC DẠY HỌC TRUYỀN THỐNG VÀ CÔNG NGHỆ DẠY HỌC HIỆN ĐẠI E- LEARNING NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC NGHIỆP VỤ NGƯỜI HỌC
Hồ Văn Thành, Hứa Văn Thành, Nguyễn Viết Thanh Minh
Trường Cao đẳng Sư phạm Thừa Thiên Huế
Tóm tắt: Sử dụng kết hợp linh hoạt hệ thống đào tạo trực tuyến, E-Learning với phương thức dạy học truyền thống nhằm đa dạng hóa phương thức đào tạo đã góp phần nâng cao chất lượng trong đào tạo nói chung và trong bồi dưỡng năng lực nghiệp vụ cho học viên nói riêng tại trường Cao đẳng Sư phạm Thừa Thiên Huế.
Từ khóa: E-Learning, đào tạo trực tuyến, đổi mới phương thức đào tạo.
1. MỞ ĐẦU
Đổi mới giáo dục theo hướng mở, linh hoạt, liên thông giữa các bậc học, trình độ và giữa các phương thức giáo dục, đào tạo; chuẩn hóa, hiện đại hóa giáo dục, đào tạo là một trong những quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII. Để thực hiện thành công và hiệu quả quan điểm đó, bên cạnh việc sắp xếp lại mạng lưới giáo dục đào tạo theo hướng mở và linh hoạt thì vấn đề áp dụng, phát triển đa dạng các phương thức giáo dục, đào tạo đáp ứng nhu cầu nhân lực cho nước ta trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 hết sức cần thiết [1].
Trong thời đại ngày nay, chúng ta đang được chứng kiến sự phát triển như vũ bão của Cách mạng về công nghệ thông tin. Một trong những sản phẩm dịch vụ trực tuyến trên nền mạng Internet trong lĩnh vực giáo dục đó chính là E-Learning. Đây là sự hội tụ giữa học tập và các công nghệ Internet, giúp cho việc đào tạo đơn giản hơn về triển khai, tiết kiệm hơn về chi phí và giảm tối đa thời gian đi lại của người học.
Với đặc trưng “Nghe được, thấy được, cảm nhận được và thực hành được”, E-Learning với không những đáp ứng yêu cầu truyền đạt kiến thức mà còn được xem là một trong những phương thức đào tạo mới nhằm tổ chức dạy học theo hướng mở, đa dạng và linh hoạt. Bên cạnh đó, hiện nay B-Learning (Blended Learning) cũng đang được biết đến như là một phương pháp dạy học - học tập tích hợp. Trong phương pháp này, học sinh sinh viên (HSSV) ngoài việc được học trên hệ thống online, còn tiếp tục nhận được các hướng dẫn từ giáo viên và tham gia các hoạt động trên lớp truyền thống. Việc học của HSSV sẽ được bổ sung bởi các hoạt động online, một số hoạt động sẽ mang tính tự định hướng và tự học, một số sẽ khuyến khích sự hợp tác. Tuy nhiên, việc vận dụng sự phối hợp phương thức đào tạo truyền thống với dạy học E-Learning nhằm khắc phục hạn chế vốn có và phát huy ưu thế của từng phương thức thành một phương thức đào tạo linh hoạt, hiện đại và hiệu quả thì vẫn chưa được nhiều cơ sở quan tâm, áp dụng.
Tại trường Cao đẳng Sư Phạm Thừa Thiên Huế, thời gian qua đã xây dựng và triển khai hệ thống quản lí học trực tuyến LMS (Learning Management System) song hành với phương thức đào tạo truyền thống, bước đầu đem lại một số kết quả tích cực trong việc hiện thực hóa quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 29-NQ/TW, đặc biệt trong đào tạo các lớp bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ cho học viên đáp ứng nhu cầu nhân lực của cơ quan, doanh nghiệp. Qua thực tiễn của của việc vận dụng E-Learning để hỗ trợ toàn diện cho cả quá trình đào tạo (từ khâu chiêu sinh, tổ chức và quản lý lớp học theo hình thức đào tạo trực tuyến có sự phối hợp dạy học truyền thống và dạy học online và việc đánh giá, cấp chứng chỉ hoàn thành chương trình cho người học) ở các lớp bồi dưỡng nâng cao năng lực nghiệp vụ là rất phù hợp, khả thi và mang lại hiệu quả cao trong giai đoạn hiện nay [2].
2. NỘI DUNG
2.1. Tư tưởng định hướng đối với phương thức đào tạo phối hợp dạy học truyền thống và E-Learning
2.1.1. Giáo dục phải được mở rộng, theo hướng “Giáo dục cho mọi người và mọi người cho giáo dục”. Phương châm của giáo dục là thực hiện 4 hóa: xã hội hóa, dân chủ hóa, hiện đại hóa và cá biệt hóa nền giáo dục
- “Xã hội hóa giáo dục” nhằm mở rộng và tận dụng các nguồn lực tiềm ẩn trong xã hội, từ nguồn lực đến cơ sở vật chất, kinh phí ngoài ngân sách để phục vụ sự nghiệp giáo dục. Như vậy mỗi thành viên, mỗi cơ sở trong cộng động đều có thể trở thành vừa là người học vừa là người dạy; vừa là cơ sở sử dụng sản phẩm đào tạo vừa là cơ sở đào tạo cho xã hội. Các mô hình xã hội hóa cần được đẩy mạnh, phát triển khi các trường công lập tiến đến tự chủ và sử dụng cơ cấu hệ thống giáo dục mở.
- “Dân chủ hóa giáo dục” nhằm đảm bảo công bằng xã hội trong giáo dục. Mọi người đều được quyền hưởng một loại hình giáo dục thích hợp để phát triển trí tuệ và năng lực của mình. Học sinh sau khi tốt nghiệp phổ thông có thể học lên Cao đẳng, Đại học, tuy nhiên hiện nay nhiều em đang chọn cho mình con đường tìm việc làm trước, khi có thu nhập, học sinh mới đầu tư cho việc học tập nâng cao trình độ, chuyên môn, nghiệp vụ. Như vậy, các trường đại học, cao đẳng cần có những đổi mới trong phương thức, loại hình đào tạo nhằm đáp ứng như cầu xã hội đang có nhiều thay đổi hiện nay. Một trong những loại hình cần đẩy mạnh đó là bồi dưỡng năng lực, đào tạo lại theo nhu cầu cụ thể của người học, cơ sở tuyển dụng cụ thể. Trong đó cần khai thác công nghệ dạy học hiện đại như E-Learning để tạo thuận lợi cho người học được học tập mọi lúc, mọi nơi.
- “Hiện đại hóa giáo dục” nhằm tận dụng tối đa phương tiện kỹ thuật, Internet và công nghệ số để đưa tri thức đến với mọi người, mọi nhà, đáp ứng nhu cầu của mọi đối tượng. Học online là một trong những hình thức khá hiệu quả hiện nay. Lý do đầu tiên khiến học online ngày càng phát triển mạnh mẽ ở Việt Nam hiện nay chính là người Việt đặc biệt chú trọng vấn đề giáo dục và đào tạo, sẵn sàng đầu tư cho giáo dục. Theo ước tính 47% chi tiêu của người Việt là dành cho giáo dục. Điều kiện thứ hai là sự bùng nổ của Internet, các thiết bị công nghệ thông tin. Số lượng người Việt Nam sử dụng Internet vào khoảng 50 triệu người chiếm 53% dân số. Mỗi người trung bình dành 2 giờ mỗi ngày để truy cập Internet. Hai điều kiện này chính là cơ hội vàng để Việt Nam phát triển hình thức học online. Ngoài những điều kiện khách quan trên, lý do hình thức học online tăng trưởng nhanh chóng như thế chính nhờ vào vô vàn lợi ích tuyệt vời nó mang lại cho người học. Với hình thức học này, người học không những dễ dàng chủ động trong việc sắp xếp thời gian học tập, tiết kiệm được nhiều chi phí và công sức, mà còn có cơ hội học tập và kết nối với nhiều thầy cô uy tín, có chuyên môn giỏi từ khắp mọi nơi. Đó là những ưu điểm mà những cách học truyền thống không có.
- “Cá biệt hóa nền giáo dục” nhằm xét tới hoàn cảnh, điều kiện và khả năng của mỗi người. Mỗi người, với các lứa tuổi khác nhau luôn tiếp cận trí tuệ theo cách riêng của mình. Một phương pháp, hình thức tổ chức dạy học theo kiểu hoàn toàn tập trung tại lớp với hầu hết giờ lý thuyết không còn phù hợp trong bối cảnh đào tạo nguồn nhân lực của công nghệ 4.0 hiện nay. Các đơn vị tuyển dụng chỉ có nhu cầu với nguồn nhân lực có tay nghề, năng lực thực thụ nên việc áp dụng các chương trình rập khuôn, hình thức học tập đối phó, học vẹt không thể đáp ứng được.
Trường Cao đẳng Sư phạm Thừa Thiên Huế sẽ triển khai các chương trình đào tạo bồi dưỡng ngắn hạn theo cấu trúc 3:2:3:2, tức là: 30% thời lượng chương trình được giáo viên giới thiệu trên hệ thống đào tạo trực tuyến (Zoom Cloud Meeting, Google Classroom, Skype, TruConf, MS-Teams, Google Hangout, Vsee, …), 20% dùng để học viên trao đổi, thảo luận, giải đáp thắc mắc, mở rộng, phát triển vấn đề học viên đang nghiên cứu (trực tiếp, bắt buộc tập trung tại lớp học); 30% học viên tự học ở nhà thực hiện các nhiệm vụ học tập trên hệ thống đào tạo online qua E-Learning ở thư viện điện tử của nhà trường (như đọc tài liệu, bài giảng điện tử, xem lại các Video dạy học, làm bài tập, bài luận, bài kiểm tra…); và 20% còn lại là học viên phải thực hành, thực tập tại chính cở sở mình đang công tác hoặc các đơn vị tuyển dụng. Tất cả các hình thức học tập trên đều có cơ chế kiểm tra, đánh giá nhằm đánh giá đúng phẩm chất, năng lực đầu ra trình độ của người học trong quá trình đào tạo. Với điều kiện về thiết bị công nghệ và cơ sở hạ tầng Internet phổ thông, học viên hoàn toàn có thể tham gia các lớp học trực tuyến, hoặc xem lại tất cả các video dạy học của giảng viên, tải tài liệu học tập, bài tập, tự kiểm tra trên hệ thống học liệu điện tử tại thư viện của nhà trường… bất cứ tại không gian, thời gian phù hợp.
2.1.2. Sử dụng phối kết hợp hệ thống đào tạo trực tuyến, E-Learning nhằm đa dạng hóa phương thức đào tạo tại trường CĐSP TT Huế [3]
E-Learning tại Việt Nam đang bắt đầu nóng lên và sẽ bùng nổ là phương thức đào tạo phổ biến trong tương lai. Theo điều tra của Tổ chức nghiên cứu thị trường Ambient Insight năm 2014, Việt Nam đứng thứ 4 trên thế giới về tỷ lệ tăng trưởng tự học trực tuyến E-learning giai đoạn 2013-2018 với tỷ lệ trên 40%, chỉ sau các nước: Myanmar, Thái Lan và Malaysia. Quy mô thị trường học online ở Việt Nam ước tính không dưới 2 tỷ đô la cùng với sự gia tăng nhanh chóng của các công ty, các cơ sở giáo dục tại các trường Đại học, Cao đẳng cung cấp dịch vụ học trực tuyến.
Trường Cao đẳng Sư Phạm Thừa Thiên Huế đã xây dựng hệ thống LMS (Learning Management System) tương thích cho các hoạt động E-Learning cá nhân ở cấp độ 3: Dùng mã nguồn mở Moodle để tạo ra các web E-Learning cá nhân bắt đầu từ năm 2016. Sau thời gian ba năm triển khai hệ thống đào tạo trực tuyến E-Learning: http://elearning.cdsphue.edu.vn/ ; Trường đã xây dựng được 143 khóa học, đặc biệt gần đây nhất là vào cuối tháng 4/2019 đã xây dựng được 09 khóa học phục vụ cho chương trình đào tạo bồi dưỡng chức danh nghề nghiệp của giáo viên Mầm non, Tiểu học và Trung học cơ sở: http://elearning.cdsphue.edu.vn/course/index.php?categoryid=8 [3].
Trang chủ của hệ thống E-Learning
Các chuyên đề BDCDNN được xây dựng trên hệ thống
Nội dung của chuyên đề Giáo dục Mầm non hạng IV
Các chuyên đề cho GVMN Hạng II
Các chuyên đề cho giáo viên THCS Hạng II
Việc tổ chức một khóa học có sử dụng kết hợp hệ thống đào tạo trực tuyến E-Learning và đào tạo truyền thống theo cấu trúc 3:2:3:2 nêu trên, tại trường Cao đẳng Sư phạm Thừa Thiên Huế thực hiện thống nhất 3 công đoạn với 3 nhóm nhân công sau:
- Nhóm thiết kế khóa học: gồm đội ngũ giảng viên và chuyên gia lĩnh vực, nội dung đào tạo biên soạn chương trình, tài liệu, bài giảng đến các bộ công cụ đánh giá phù hợp mục tiêu đào tạo đặt ra.
- Nhóm sản xuất học liệu: gồm các giảng viên và chuyên viên của bộ phận học liệu, thư viện điện tử của trường số hóa dữ liệu, chuyển lên hệ thống elearning.cdsphue.edu.vn các chương trình chi tiết, tài liệu học tập, tham khảo, giáo trình, bài giảng điện tử và bộ công cụ đánh giá…
- Nhóm truyền bá học liệu và quản lý học viên: gồm các nhà quản lý, giảng viên trực tiếp hướng dẫn, giảng dạy, người quản trị hệ thống E-learning sẽ phối hợp để tổ chức quảng bá tuyển sinh, tổ chức lớp học, đào tạo trực tuyến có sự phối hợp dạy học tại lớp và đánh giá, cấp chứng chỉ hoàn thành chương trình.
2.2. Đánh giá sơ bộ của Hệ thống đào tạo trực tuyến tại Trường Cao đẳng Sư phạm Thừa Thiên Huế
Giáo dục trực tuyến phát triển đã mang lại cơ hội vô cùng to lớn cho người học, đẩy mạnh dòng chảy kiến thức một cách chính xác, nhanh nhất và hiệu quả nhất. Hệ thống E- Learning của Trường đã cung cấp cho học viên các lớp bồi dưỡng:
- Các nội dung đào tạo sẽ được chuyển giao qua hệ thống học tập. Những nội dung cần thiết cho học viên như kiến thức chuyên môn phục vụ cho công việc; kiến thức kỹ năng mềm …
- Các cơ quan quản lý rất cần sự đánh giá cán bộ một cách khách quan, từ đó từng bước có thể hỗ trợ, bồi dưỡng hoặc sa thải nếu cần.
- Chương trình học tập có thể triển khai bất kỳ lúc nào, không ảnh hưởng đến thời gian làm việc làm gián đoạn công việc của học viên, cắt giảm chi phí đào tạo vô cùng lớn nhưng lại nâng cao chất lượng cán bộ một cách nhanh chóng.
Bên cạnh đó những lý do giảm thiểu chi phí và thời gian mà E-Learning mang lại cho học viên đó là hàng loạt các chi phí được loại bỏ hoặc cắt giảm khi ứng dụng giáo dục trực tuyến: Chi phí dạy học; Chi phí đi lại; Chi phí phòng khách sạn; Chi phí ăn uống; Chi phí phòng học; Chi phí tài liệu; Chi phí giấy mực, in ấn; Chi phí nhân viên hỗ trợ khóa học; Chi phí trì hoãn, hoặc hủy bỏ khóa học; Các chi phí cho những khóa học tiếp theo…
Công trình xây dựng hệ thống đào tạo trực tuyến E-Learning tại Trường Cao đẳng Sư phạm Thừa Thiên Huế đã dành giải nhì trong cuộc thi Giải thưởng khoa học công nghệ lần thứ 9 năm 2019 do Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức. Đồng thời công trình còn được chọn tham gia Giải thưởng khoa học công nghệ toàn quốc và được trình bày tại Hội thảo quốc tế về Giáo dục Online tổ chức ngày 15, 16 tháng 3 năm 2019 do Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức.
Trong thời gian tới, ngoài việc triển khai kết quả với quy mô lớn hon, chúng tôi còn tập trung triển khai một số giải pháp phần cứng để hỗ trợ cho hoạt động E-Learning, đó là:
- Server lưu trữ dữ liệu là sản phẩm số của các khóa học trực tuyến;
- Băng thông truy cập đối với việc nhiều người dung truy cập hệ thống Server;
- Phần cứng bộ nhớ giải quyết vấn đề lưu trữ dữ liệu và sao lưu dữ liệu;
- Băng thông truy cập đối với người quản trị hệ thống;
- Tăng cường xây dựng các sản phẩm phục vụ khóa học E-Learning và chuyển tải lên hệ thống;
- Đẩy mạnh các biện pháp nhằm thúc đẩy các giảng viên của Trường tham gia giảng dạy trên hệ thống;
Tóm lại, E-Learning đã cách mạng hóa ngành giáo dục, và đã thay đổi cách nhìn của chúng ta. Nhà trường đang cung cấp cho người học một kinh nghiệm, giáo dục ấn tượng hơn, và hiệu quả hơn. Ngày càng có nhiều sinh viên và học viên đang sử dụng Hệ thống đào tạo trực tuyến E-Learning để có được bằng cấp. Bằng cấp đó được xây dựng dựa trên cơ sở kiến thức của họ. Các khóa học trực tuyến thích hợp nhất cho các sinh viên muốn học tập và làm việc lâu dài trên lĩnh vực trực tuyến. Hoặc sinh viên, học viên đã có bằng cấp thông thường và đang muốn nâng cao kiến thức của mình để tiến đến một vị trí cao hơn trong nghề nghiệp. Những khóa học trực tuyến E-Learning mà Trường CĐSP TT Huế đã xây dựng là lựa chọn phù hợp, khả thi, hiệu quả cho tất cả các sinh viên hay những người đã và đang đi làm. Nó là một bước tiến vững chắc cho sự nghiệp trong tương lai của họ.
III. KẾT LUẬN
Thực hiện tốt tinh thần chỉ đạo của Ban chấp hành Trung Ương Đảng theo Nghị quyết 29-NQ/TW, trong thời gian tới, Trường Cao đẳng Sư phạm Thừa Thiên Huế xác định cần có những định hướng chuyển dịch cơ cấu, điều chỉnh quy mô, phương thức đào tạo phù hợp bối cảnh thực tiễn hiện nay. Trong đó lấy tư tưởng định hướng “4 hóa” làm kim chỉ nam, tích cực áp dụng đổi mới phương thức đào tạo theo hướng phối hợp linh hoạt hình thức dạy học truyền thống và công nghệ dạy học hiện đại nhằm nâng cao chất lượng, đẩy mạnh hơn nữa công tác đào tạo bồi dưỡng năng lực người học đáp ứng nhu cầu xã hội, địa phương và doanh nghiệp, từng bước mở rộng quy mô theo định hướng trên.
Tháng 4 năm 2019
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Nghị quyết 29-NQ/TW ngày 4 tháng 11 năm 2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam về đổi mới căn bản, toàn diện về giáo dục và đào tạo.
[2]. Trần Văn Lăng, Đào Văn Tuyết, Choi Seong (2005), Elearning – Hệ thống đào tạo từ xa, NXB Thống kê.
[3]. Hồ Văn Thành, Hứa Văn Thành (2016), Xây dựng hệ thống đào tạo trực tuyến E-Learning ở Trường Cao đẳng Sư phạm Thừa Thiên Huế, đề tài NCKH cấp cơ sở.
----
Title: Innovation in training method following trends in flexible combination of traditional teaching and modern teaching technology to improve quality training professional capacity of learning people
Abstract : Using flexible combination of E-Learning online training system with traditional teaching methods to diversify training methods has contributed to improving the quality of training in general and in improving professional capacity of learning people in particular at Thua Thien Hue College of education
Keywords: E-Learning, training online, innovation of training methods
TS. Hồ Văn Thành, Hứa Văn Thành, TS. Nguyễn Viết T