Hoạt động tư vấn, hỗ trợ (HĐTV, HT) sinh viên là một hoạt động quan trọng trong Nhà trường, góp phần
tạo điều kiện về vật chất và tinh thần để SV học tập, rèn luyện trở thành nguồn
nhân lực có chất lượng và trình độ cao. Nội dung HĐTV, HT sinh viên trong nhà
trường bao gồm các hoạt động tư vấn, hỗ trợ về đời sống: tình bạn, tình yêu, tư
vấn, sức khỏe sinh sản, luyện tập thể thao, tiếp cận các dịch vụ…; Tư vấn, hỗ
trợ về học tập, nghiên cứu khoa học: về phương pháp học tập, về đăng kí học tập,
về thi cử, chọn đề tài tiểu luận, khóa luận, học bổng…; Tư vấn, hỗ trợ về ngành
nghề, định hướng việc làm, giới thiệu việc làm, bồi dưỡng kĩ năng tìm việc, tổ
chức các hoạt động ngày hội việc làm…

Để tăng cường cho công tác tư vấn, hỗ trợ sinh
viên, Trường đã cho thành lập Trung tâm HTSV&LKĐT. Hoạt động từ tháng
01/2011, nhiệm vụ của Trung tâm là tổ chức liên kết đào tạo nâng cao trình độ
cho người học và tổ chức các hoạt động tư vấn, hỗ trợ cho người học. Sau khi
thành lập, Trung tâm HTSV&LKĐT đã tổ chức nhiều hoạt động tư vấn, hỗ trợ
cho người học như tư vấn, hỗ trợ về học tập, nghiên cứu khoa học; tư vấn, hỗ trợ
về ngành nghề, điều kiện sống; tư vấn, hỗ trợ về khởi nghiệp; tư vấn, hỗ trợ về
tìm kiếm việc làm; tổ chức các lớp bồi dưỡng kỹ năng mềm cho sinh viên, bồi dưỡng
các kỹ năng chuyên ngành, tập huấn các phần mềm chuyên môn; liên kết với các cơ
quan, doanh nghiệp giới thiệu việc làm; thực hiện đào tạo theo đơn đặt hàng với
các doanh nghiệp, đơn vị khác… Các hoạt động trên đã thu hút nhiều sinh viên và
học viên tham gia, vừa đem lại cho người học những lợi ích thiết thực trong
nâng cao kĩ năng mềm của bản thân, tìm kiếm được việc làm phù hợp với nhu cầu,
vừa mang lại nguồn thu cho nhà trường để tái đầu tư vào các hoạt động đào tạo
khác.
Tuy nhiên, vì nhiều lí do khách quan và chủ quan,
công tác tư vấn, hỗ trợ người học tại trường vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập.
Việc tư vấn, hỗ trợ vẫn chưa thực sự đáp ứng được nguyện vọng, nhu cầu của người
học. Để nâng cao hiệu quả HĐTV, HT người học tại Trường, giúp Nhà trường thực
hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao, nâng cao hiệu quả hoạt động, góp phần
phát triển thương hiệu Nhà trường trong đào tạo nhân lực đáp ứng nhu cầu xã hội,
cần thiết phải thực hiện một số biện pháp sau:
Một là, bồi dưỡng, nâng cao nhận
thức về hoạt động tư vấn, hỗ trợ người học cho lực lượng tham gia
Đây là điều đầu tiên cần phải làm để phát huy
được tinh thần hợp tác, thống nhất và trách nhiệm trong quản lí, tổ chức thực
hiện công tác tư vấn, hỗ trợ người học. Mục đích của biện pháp này là tạo sự
chuyển biến về mặt nhận thức và nâng cao nhận thức của CBGV, HSSV và người học
về vai trò, vị trí, mục tiêu của công tác tư vấn, hỗ trợ người học; xác định rõ
ràng và nâng cao trách nhiệm của các thành viên trong công tác này. Từ đó sẽ
thúc đẩy HĐTV, HT người học đạt được mục tiêu, mục đích đề ra.
Có thể thực hiện biện pháp này qua một số
hình thức sau:
- Thông qua Tuần sinh hoạt công dân HSSV đầu
năm học, Nhà trường cần quán triệt cho CBGV và HSSV thấy được vai trò, vị trí,
mục đích của công tác tư vấn, hỗ trợ người học trong giai đoạn hiện nay và vai
trò, trách nhiệm của mỗi lực lượng trong công tác này;
- Việc tổ chức các buổi đối thoại giữa Nhà
trường với HSSV 01 lần/kỳ, tổ chức đối thoại giữa Khoa và HSSV nên đẩy mạnh
công tác tư vấn, hỗ trợ nhằm kịp thời nắm bắt tình hình học tập cũng như tâm
tư, nguyện vọng của người học để có biện pháp giải quyết ngay;
- Thường xuyên tổ chức các buổi tọa đàm, giao
lưu, tập huấn giữa Nhà trường và các đơn vị sử dụng lao động để nắm bắt và thống
nhất nhận thức thực hiện tốt công tác này.
Hai là, bồi dưỡng nâng cao năng
lực cho đội ngũ làm công tác tư vấn, hỗ trợ người học đáp ứng yêu cầu của Nhà
trường
Mục đích của biện pháp này là xây dựng đội
ngũ làm công tác tư vấn, hỗ trợ người học tại các Khoa, Phòng, Trung tâm, Đoàn
TN - Hội SV và các CBGV làm công tác QLL/CVHT từng bước chuyên nghiệp, có phẩm
chất đạo đức, trình độ chuyên môn, có năng lực tư vấn, hỗ trợ, có trách nhiệm
trong công việc, tận tụy hỗ trợ cho người học. Có thể thực hiện một số hoạt động
sau:
- Lựa chọn CBGV làm công tác QLL/CVHT là người
có khả năng tư vấn, hỗ trợ cho người học về các vấn đề liên quan đến học chế
tín chỉ, tư vấn cho người học biết cách học tập phù hợp với điều kiện và năng lực
của bản thân;
- Xây dựng đội ngũ QLL/CVHT đủ về số lượng và
đảm bảo chất lượng. Lựa chọn CBGV có trách nhiệm và uy tín để đảm nhiệm công việc
QLL/CVHT. Ngoài ra, cần phân công một QLL/CVHT quản lý một nhóm SV với số lượng
hợp lý, tránh tình trạng một QLL/CVHT phải phụ trách quá nhiều sinh viên, dẫn đến
không nắm chắc tình hình của nhóm sinh viên do mình phụ trách;
- Tăng cường các hình thức bồi dưỡng đội ngũ QLL/CVHT,
chẳng hạn như mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ QLL/CVHT. Trong đó,
chú trọng trang bị những kiến thức về quy trình đào tạo theo học chế tín chỉ, mục
tiêu, chương trình đào tạo của ngành học. Mỗi QLL/CVHT cần có sổ tay riêng để
theo dõi tình hình học tập và rèn luyện của sinh viên;
- CBGV làm công tác tư vấn, hỗ trợ người học
phải nâng cao trình độ hiểu biết, rèn luyện kĩ năng của mình về mọi mặt, không
ngừng học hỏi về phương pháp tư duy khoa học, phân tích, tổng hợp, nhanh chóng
tìm ra bản chất những khó khăn của người học để đáp ứng nhu cầu tư vấn của người
học;
- Tăng cường thêm các buổi gặp gỡ giữa QLL/CVHT
và SV với các hình thức trực tiếp hoặc trực tuyến qua các phần mềm Microsoft
Teams, Google Meet…, tạo điều kiện thuận lợi hơn để giải đáp các thắc mắc của
sinh viên, làm cơ sở giúp Nhà trường đánh giá chính xác và công bằng về hiệu quả
của từng QLL/CVHT;
- Tăng cường các biện pháp kiểm tra, giám sát
và các hình thức khen thưởng, kỷ luật đối với QLL/CVHT. Việc làm này sẽ góp phần
làm cho công tác QLL/CVHT có nề nếp và hiệu quả hơn;
- Đối với các lớp THPT học Trung cấp tại trường,
nên bố trí các CBGV làm công tác chủ nhiệm lớp là các CBGV làm việc tại các
Phòng, Trung tâm để có nhiều thời gian trong giờ hành chính thuận tiện cho công
tác theo dõi, giúp đỡ, định hướng, rèn luyện, tư vấn và hỗ trợ cho các em khi cần
thiết;
- Bố trí CBGV làm thêm công tác tư vấn tâm lí
học đường.
Ba là, đa dạng hoá các hoạt động
tư vấn, hỗ trợ người học
Các HĐTV, HT sinh viên của Nhà trường là khá
phong phú về hình thức và hiệu quả trong công tác. Tuy vậy trong từng giai đoạn
vẫn cần tiếp tục đa dạng các HĐTV, HT sinh viên để hướng tới hỗ trợ người học tốt
hơn. Cụ thể cần quan tâm thực hiện các hoạt động hỗ trợ đời sống HSSV, quan tâm
thực hiện các hoạt động tư vấn tâm lí, giới tính, hôn nhân, gia đình, sức khỏe
sinh sản cho HSSV. Bên cạnh đó cũng cần tổ chức các chương trình, hoạt động
dành cho HSSV để trang bị cho các em những kiến thức về An toàn giao thông,
Pháp luật, Sức khỏe qua các Chương trình, Hội thi, Tọa đàm…
Bốn là, đẩy mạnh công tác tổ chức
các lớp bồi dưỡng kĩ năng mềm, chứng chỉ, chứng nhận
Đối với HSSV các năm đầu, các nhóm kỹ năng được
tập trung trang bị là: Kỹ năng Tư duy sáng tạo, Kỹ năng Giải quyết vấn đề - Ra
quyết định, Kỹ năng Giao tiếp và thuyết trình hiệu quả, Kỹ năng Làm việc nhóm, Khám
phá năng lực của bản thân…
Đối với SV năm cuối, cần tổ chức thêm các lớp
bồi dưỡng về Kỹ năng Phỏng vấn xin việc, Kỹ năng Tìm việc và chinh phục nhà tuyển
dụng, Kỹ năng Tìm kiếm thông tin việc làm trên các trang mạng….
Các chương trình này có thể được tổ chức dưới
hình thức các Hội thảo, Chuyên đề, Tập huấn do các CBGV có chuyên môn trong Trường
thực hiện hoặc mời các chuyên gia, diễn giả tham gia giao lưu, trao đổi.
Cần tăng cường công tác tuyên truyền, quảng
bá thông tin các lớp bồi dưỡng kĩ năng mềm, chứng chỉ, chứng nhận cho người học
có nhu cầu bằng nhiều biện pháp: Bảng
thông báo tuyển sinh, thông tin trên website của Trường, thông tin qua đợt sinh
hoạt chính trị đầu năm học, các buổi sinh hoạt đoàn thể; qua các giảng viên
QLL/CVHT và huy động lực lượng HSSV tham gia công tác tuyển sinh của nhà trường
qua việc động viên các em quảng bá các ngành nghề đào tạo và chất lượng đào tạo
của nhà trường đến người thân, bạn bè trong các dịp như nghỉ hè, nghỉ lễ, trên
trang mạng xã hội Facebook, Zalo...
Năm là, đẩy
mạnh công tác hỗ trợ người học khởi nghiệp, giới thiệu việc làm
Việc biên soạn tài liệu về Kỹ năng tìm kiếm
việc làm để công bố trên website tại chuyên mục Tư vấn – Hướng nghiệp để định
hướng, hỗ trợ HSSV tự học, tự trau dồi các kỹ năng là một nhiệm vụ cấp thiết cần
triển khai ngay.
Ttrên website của Nhà trường có chuyên mục “Tư vấn – Hướng nghiệp”, trang fanpage
Trung tâm xây dựng chuyên mục “Tư vấn, hỗ trợ và hướng nghiệp cho người học”
để định kì đăng tải các bài viết tư vấn, định hướng cho người học chọn nghề và
vị trí việc làm phù hợp. Hiện nay 02 chuyên mục này đã được tham mưu để ban
hành và đạt được những kết quả ban đầu: Chuyên mục “Tư vấn – Hướng nghiệp” đã có 10 bài viết và 2.143 lượt xem thông
tin các ngành học và định hướng cho người học chuẩn bị cho tương lai nghề nghiệp
của mình. Chuyên mục “Tư vấn, hỗ trợ và
hướng nghiệp cho người học” trên trang fanpage Trung tâm có đã 14 bài post
với 2.783 lượt tiếp cận, 1.107 lượt tương tác.
Sáu là, ứng dụng công nghệ
trong hoạt động tư vấn, hỗ trợ người học
Có thể ứng dụng CNTT trong tư vấn, trao đổi với
người học bằng cách tăng cường sử dụng mạng xã hội, ứng dụng Zalo, Messenger để
tư vấn, trao đổi với người học.
Thành lập các Group trên Facebook hoặc Zalo để
thường xuyên cập nhật thông tin cho những cá nhân cần hỗ trợ về thông tin hoặc
có nhu cầu cần tư vấn. Trong các group này bố trí Admin là những CBGV được phân
công trong công tác tư vấn, hỗ trợ người học ở các mảng cụ thể và thường xuyên
trao đổi với người học để vừa nắm bắt tâm tư nguyện vọng, vừa cập nhật thông
tin;
Sử dụng các công cụ hỗ trợ của Meta Business
Suite: Meta Business Suite là một công cụ miễn phí trên Facebook, hỗ trợ thêm
các công cụ nhắn tin trên trang fanpage giúp tiết kiệm thời gian, tạo mối quan
hệ kết nối với nhiều người hơn và phổ biến thông tin nhanh chóng, hiệu quả hơn.
Có một số công cụ hỗ trợ của Meta Business Suite có thể tích hợp và thiết lập
trong Facebook Messenger để tăng cường hiệu quả trong tư vấn, trao đổi với người
học như Công cụ lên lịch bài đăng, nhúng plugin Chat vào trang fanpage, thiết lập
tin trả lời tự động…
Việc thăm dò, khảo sát nhu cầu người học cũng
có thể ứng dụng công nghệ để tiết kiệm mà hiệu quả, ví dụ sử dụng công cụ khảo
sát nhu cầu người học các lớp chính quy trong phần mềm Quản lí đào tạo của Nhà
trường; Sử dụng công cụ khảo sát tích hợp trên phần mềm dạy học trực tuyến
Microsoft Teams mà Trường đang sử dụng; Sử dụng công cụ khảo sát Google Forms
(Mẫu); Sử dụng các phần mềm khảo sát online như: Survey Monkey, Survey Planet, Lime
Survey, Yes Insights, Survey Gizmo, Typeform, Khaosat.me…
Xu thế của người học hiện nay là đọc nhanh để
nắm bắt nhanh thông tin, không có nhiều thời gian và kiên nhẫn để đọc các bảng
thông tin dài. Các inforgaphic với hình ảnh đẹp, bắt mắt, thông tin ngắn gọn, dễ
hiểu sẽ rất hiệu quả trong số hóa thông tin quảng bá. Do đó cần ứng dụng các phần
mềm đồ họa để thiết kế trong tuyên truyền, quảng bá thông tin theo hướng tăng
kênh hình, giảm kênh chữ, chỉ cung cấp những thông tin thiết yếu trên các hình ảnh
quảng bá nhằm đáp ứng nhu cầu và yêu cầu của người học như Photoshop, Adobe
Illustrator, Corel Draw, Canva... hoặc
các phần mềm thiết kế các đoạn video, animations, flash ngắn để giới thiệu các
thông tin hướng nghiệp, tư vấn, hỗ trợ cho người học như Videoscribe, Animiz, Windows
Movie Maker hoặc ProShow Producer.
Trong xu thế hiện nay có thể ttổ chức các
chương trình Livestream miễn phí trên Youtube, Facebook để tổ chức tư vấn, giới
thiệu việc làm với nhiều phần mềm hỗ trợ hoàn toàn miễn phí như GoStream, xSplit
Broadcaster và OBS Studio. Với Facebook, có
thể sử dụng các công cụ hỗ trợ của Meta Business Suite để tạo các buổi
livestream. Chức năng Studio Sáng tạo trong Meta Business Suite (nằm
trong thẻ Tất cả công cụ) có tích hợp tính năng Live Producer giúp người
quản trị Trang có thể thiết lập các buổi livestream trực tiếp hoặc tạo sự kiện phát
trực tiếp theo lộ trình để thông tin tiếp cận với người truy cập dễ dàng hơn.
Bảy là, thiết lập mối quan hệ
giữa Nhà trường và các đơn vị phối hợp
Một
thành phần rất quan trọng có ảnh hưởng đến công tác tư vấn tuyển sinh của tất
cả các cơ sở dạy nghề đó là các doanh nghiệp, những đơn vị đang hoạt động
trên các lĩnh vực có liên quan đến các ngành nghề đào tạo của trường. Vì vậy,
nhà trường và Trung tâm cũng cần phải có sự phối hợp chặt chẽ với các doanh
nghiệp để họ cùng tham gia tuyển sinh; tham gia xây dựng chương trình, giáo
trình; tham gia giảng dạy các lớp bồi dưỡng, kĩ năng; tham gia đánh giá kết quả
học tập của học viên khi hoàn thành khóa học và điều quan trọng là họ sẵn sàng
tiếp nhận những học viên của nhà trường sau khi tốt nghiệp vào làm việc trong
doanh nghiệp.
Tám là, đẩy mạnh công tác kiểm
tra, đánh giá hoạt động tư vấn, hỗ trợ người học
Việc công
tác kiểm tra, đánh giá hoạt động tư vấn, hỗ trợ người học có nhiều tác dụng:
vừa giám sát quản lí việc tổ chức của hoạt động này vừa kịp thời biểu dương
khen thưởng những đơn vị, cá nhân có thành tích tốt hoặc nhắc nhở những đơn vị,
cá nhân còn chưa sâu sát trong công tác tư vấn, hỗ trợ người học. Do đó cần
triển khai các hoạt động sau:
- Thường
xuyên phân công các thành viên trong Ban hỗ trợ HSSV khởi nghiệp và tìm kiếm
việc làm kiểm tra, đánh giá các hoạt động đã được đăng kí trong bản kế hoạch
đã được phê duyệt từ đầu mỗi năm học;
- Tổ
chức tổng kết định kì hàng năm nhằm đánh giá lại hiệu quả của các cá nhân, đơn
vị được phân công thực hiện HĐTV, HT người học;
- Bên
cạnh việc đánh giá các nội dung của hoạt động hỗ trợ, tư vấn cũng cần đánh giá
sự phối hợp tổ chức giữa các đơn vị, đoàn thể trong và ngoài trường để có các
biện pháp huy động các nguồn lực ngoài trường vào công tác hỗ trợ người học tại
trường;
- Trao
đổi, bàn bạc với những CBGV làm công tác tư vấn, hỗ trợ người học, các QLL/CVHT
về các nội dung cụ thể của công tác tư vấn, hỗ trợ, các khó khăn gặp phải trong
quá trình công tác để chia sẻ, rút kinh nghiệm;
- Tổng
hợp ý kiến góp ý, kết quả thăm dò ý kiến về nhu cầu tư vấn, hỗ trợ của người
học qua các kênh khác nhau để tham mưu, đề xuất với Ban giám hiệu nhà trường để
có biện pháp điều chỉnh cho phù hợp với thực tế. Nguyễn Đình Đại Dương