Ngày 6/5, tại trụ sở
Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam có buổi làm việc
với Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT). Cùng dự buổi làm việc có Bộ trưởng Bộ GDĐT
Nguyễn Kim Sơn; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn; các Thứ
trưởng Bộ GĐĐT, lãnh đạo các đơn vị của Bộ GDĐT và Văn phòng Chính phủ.
Ngay đầu phiên họp, Thủ tướng nhắc lại các yêu
cầu cấp bách hiện nay trong phòng chống Covid-19, tuyệt đối không chủ quan, lơ
là, mất cảnh giác, đồng thời hết sức bình tĩnh, tỉnh táo, không hoang mang lo
sợ. Với hơn 1,2 triệu giáo viên, gần 24 triệu học sinh, sinh viên, bằng 1/4 dân
số cả nước, ngành cần phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai nghiêm túc,
hiệu quả công tác phòng chống dịch bệnh, bảo đảm an toàn sức khỏe cho học sinh,
sinh viên, giáo viên, đồng thời phải có các giải pháp để hoàn thành nhiệm vụ
năm học, nhất là chuẩn bị kỹ lưỡng, tổ chức thành công kỳ thi tốt nghiệp THPT.
Đánh giá đầy đủ, có cái nhìn toàn diện đối với giáo dục
Thủ tướng nêu rõ, GDĐT là lĩnh vực liên quan
tới toàn dân, mọi gia đình, luôn nhận được sự quan tâm, theo dõi của cả nước.
Nhấn mạnh yêu cầu “học thật, thi thật, nhân tài thật”, Thủ tướng đề nghị các
đại biểu đánh giá tổng thể, toàn diện, thẳng thắn về tình hình thực hiện nhiệm
vụ của ngành, nhất là trong thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn
bản, toàn diện GDĐT; nêu rõ những kết quả, thành tựu đạt được, những mặt chưa
được, các bài học kinh nghiệm, rút ra nguyên nhân, đề xuất các giải pháp đột
phá, tổng thể cho thời gian tới.
Thủ tướng nhấn mạnh, việc tháo gỡ các khó
khăn, vướng mắc phải bắt đầu từ thể chế, theo tinh thần “biến không thành có,
biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể”. Chọn một số việc cấp bách, khả
thi, có tính chất “đòn bẩy, điểm tựa”, tác động lan tỏa mạnh mẽ để làm trước,
làm dứt điểm.
Báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GDĐT
Nguyễn Kim Sơn đề cập đến một số nhiệm vụ trọng tâm của Bộ và ngành, gồm: Rà
soát, quy hoạch mạng lưới cơ sở GDĐT trên cả nước; chuẩn hóa đội ngũ giáo viên,
cán bộ giáo dục các cấp, tập trung xây dựng đội ngũ chuyên gia đầu ngành trong
các cơ sở giáo dục đại học; nâng cao chất lượng giáo dục; tăng cường cơ sở vật
chất cho các hoạt động GDĐT; công tác khảo thí, đánh giá trong giáo dục; đẩy
mạnh chuyển đổi số trong GDĐT; đẩy mạnh phân cấp quản lý và tự chủ đại học; hội
nhập quốc tế trong GDĐT; đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; nghiên cứu khoa
học công nghệ.
Một số khó khăn, thách thức với ngành cũng
được Bộ trưởng nêu ra. Trước hết là nguồn lực đầu tư chưa tương xứng với yêu
cầu, nhiệm vụ đặt ra. Tình trạng phát triển không đồng đều giữa các vùng miền
trong cả nước, những vùng đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, vùng núi
thiếu giáo viên; các khu công nghiệp tập trung đông dân cư nhưng thiếu quỹ đất
xây trường lớp. Cơ sở hạ tầng còn lạc hậu, xuống cấp, thiếu đồng bộ.
Chủ trương xã hội hóa và khả năng triển khai
thực tế còn vướng mắc. Việc triển khai Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học
còn khó khăn, vướng mắc do thiếu đồng bộ về chính sách, có những quy định chưa
đồng bộ với Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức, Luật Tài sản công, Luật
Ngân sách nhà nước. Tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ vẫn chưa được giải
quyết, cả nước vẫn thiếu 95.000 giáo viên; việc phân cấp tại địa phương trong
công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ nhà giáo còn nhiều bất cập.
Bộ trưởng kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính
phủ chỉ đạo các bộ, ngành đia phương quán triệt sâu sắc hơn nữa quan điểm chỉ
đạo của Đảng, Nhà nước về đặt yêu cầu phát triển GDĐT là quốc sách hàng
đầu, là động lực phát triển đất nước bằng các cơ chế, chính sách cụ thể, thiết
thực. Hoàn thiện thể chế, chính sách tạo hành lang pháp lý cho thực hiện đổi
mới căn bản, toàn diện GDĐT. Bộ trưởng cũng nêu nhiều kiến nghị liên quan tới
đầu tư tài chính cho giáo dục; về công tác phát triển đội ngũ nhà giáo và cán
bộ quản lý giáo dục.
Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức
Đam cho rằng cần phải đánh giá đầy đủ, có cái nhìn toàn diện đối với giáo dục
Việt Nam trên bình diện quốc tế cũng như những bước tiến đã đạt được từ
khi bắt đầu thực hiện Nghị quyết 29/NQ-TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục, đào tạo.
Với trình độ phát triển hiện nay, mức thu nhập
bình quân đầu người của Việt Nam đứng khoảng thứ 120 trên thế giới, nhiều chỉ
số ở khoảng thứ 70-80 nhưng giáo dục phổ thông của chúng ta hiện đứng thứ 40.
Trước khi thực hiện Nghị quyết 29/NQ-TW, giáo dục đại học của Việt Nam không
được xếp hạng thì đến nay nhiều trường đại học đã có mặt trong những bảng xếp
hạng uy tín trên thế giới. Tỷ lệ công bố quốc tế các nghiên cứu khoa học của
các trường đại học tăng từ 15% lên 70% đến 80%.
Tuy nhiên, xã hội vẫn còn có một số bức xúc
với ngành, như tình trạng thiếu trường lớp ở một số nơi, tình trạng dạy thêm,
học thêm, bệnh thành tích trong giáo dục…
Phó Thủ tướng nêu quan điểm cần đẩy mạnh phân
cấp, phân quyền, Bộ chịu trách nhiệm hướng dẫn về mặt chuyên môn, chính quyền
các địa phương bảo đảm về cơ sở vật chất, giáo viên… Đồng thời, đề nghị thực
hiện đầy đủ các nguyên tắc của giáo dục phổ thông như phải bảo đảm đủ trường
lớp, giáo viên cho học sinh học 2 buổi, không có lựa chọn học sinh đầu vào; đổi
mới công tác quản trị nhà trường phổ thông theo hướng tự chủ, có sự tham gia
của đại diện cộng đồng; siết lại việc thành lập các hội đồng trường đại học…
So với điều kiện kinh tế, kết quả giáo dục đạt được là rất lớn
Kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính
khẳng định, nguồn lực con người là quan trọng nhất, mang tính quyết định với sự
nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, để có nguồn lực con người thì ngoài
truyền thống văn hóa - lịch sử của dân tộc, có vai trò vô cùng quan trọng của
giáo dục.
Thành tích, kết quả mà ngành đạt được là rất
lớn so với khả năng, điều kiện của nền kinh tế nước ta, nhờ sự lãnh đạo của
Đảng, sự quản lý của nhà nước, sự tham gia của hệ thống chính trị và của nhân
dân.
Những năm gần đây, thực hiện Nghị quyết 29 của Trung ương về đổi
mới toàn diện, căn bản GDĐT, các quy định của của nhà nước, ngành đã có nhiều đổi
mới, đạt được nhiều thành tựu cơ bản. Chất lượng giáo dục phổ thông, giáo dục
đại học, đào tạo nghề được nâng lên.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh 4 khó khăn, hạn chế
rất cơ bản của ngành giáo dục. Thời gian qua, ngành đã tích cực xây dựng hoàn
thiện thể chế, chính sách, nhưng cơ chế, chính sách vẫn còn nhiều bất cập. Việc
hoàn thiện thể chế phải bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng
thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo.
Ngành cũng chưa làm tốt công tác thông tin -
truyền thông, nhất là về những thành tựu, kết quả đã đạt được. Cùng với đó, nếu
các vụ việc riêng lẻ, các vấn đề không được giải quyết, giải trình đến nơi đến
chốn dễ dẫn tới bức xúc trong xã hội.
Việc xử lý các hiện tượng tiêu cực trong
ngành, trong đó có tình trạng “chạy trường, chạy lớp”, không thể vội vàng, nôn
nóng, giải quyết trong ngày một ngày hai, nhưng cũng không thể trì trệ, cầu
toàn. Phải có lộ trình, bước đi cụ thể, phù hợp, thiết kế quy chế, quy định,
công cụ luật pháp để ngăn chặn, đẩy lùi tiêu cực trong ngành, đi đôi với kiểm
tra, giám sát.
Việc phân cấp quản lý còn nhiều hạn chế, bất
cập. Cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo căn cứ khoa học, xuất phát từ thực
tiễn, vừa làm vừa hoàn thiện.
Thủ tướng nêu rõ, nguyên nhân của các vướng
mắc, hạn chế trên có cả chủ quan và khách quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là
chủ yếu. Lãnh đạo Bộ phải thực sự mạnh mẽ, quyết liệt trong hành động, có
phương pháp phù hợp, linh hoạt, hiệu quả, làm việc phải đến nơi đến chốn, nói
phải rõ để người dân, xã hội và dư luận biết, hiểu đúng về tình hình thực tế
của ngành. Chủ động giải quyết công việc, phối hợp tốt hơn với các bộ ngành,
địa phương.
Chủ trương xã hội hóa và khả năng triển khai
thực tế còn vướng mắc. Việc triển khai Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học
còn khó khăn, vướng mắc do thiếu đồng bộ về chính sách, có những quy định chưa
đồng bộ với Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức, Luật Tài sản công, Luật
Ngân sách nhà nước.
Tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ vẫn
chưa được giải quyết, cả nước vẫn thiếu 95.000 giáo viên; việc phân cấp tại địa
phương trong công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ nhà giáo còn nhiều bất cập.
Tự lực, tự cường vươn lên từ nội lực
Về tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận, giải
quyết các vấn đề của ngành, Thủ tướng nêu rõ ngành giáo dục phải vươn lên mạnh
mẽ, tiếp tục đổi mới tư duy quản lý, tư duy giáo dục, chủ động, tích cực, sáng
tạo, bám sát tinh thần Nghị quyết 29 và Kết luận 51 của Ban Bí thư về tiếp tục
thực hiện Nghị quyết 29, Luật Giáo dục và các nghị định có liên quan. Phải tự
lực, tự cường vươn lên từ nội lực, không trông chờ ai làm thay. Làm việc thực
chất, chống bệnh hình thức, tránh phô trương, không chủ quan, thỏa mãn.
Phát huy những thành tựu đạt được, những kinh
nghiệm hay, bài học quý, những mô hình hay, cách làm hiệu quả để nhân rộng, đi
đôi với khắc phục hạn chế, khuyết điểm, nhất là những hạn chế đã kéo dài nhiều
năm chưa được giải quyết dứt điểm.
Tập trung rà soát toàn bộ thể chế, cơ chế
chính sách, đề xuất điều chỉnh, nhất là cơ chế, chính sách liên quan tới trường
lớp, giáo viên. Những vấn đề đã “chín”, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là
đúng, thực hiện có hiệu quả, được đa số đồng tình thì tiếp tục thực hiện; những
vấn đề chưa có quy định hoặc vượt quy định thì mạnh dạn thí điểm, vừa làm vừa
rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội.
Thủ tướng cho rằng, chủ trương, chính sách dù
được nghiên cứu kỹ cũng không thể phủ kín các góc cạnh của cuộc sống, cho nên
khi triển khai phải xuất phát từ thực tiễn, có lộ trình, có bước đi phù hợp.
Ngành phải nghiên cứu, báo cáo, đề xuất, thể chế hóa, cụ thể hóa các chủ trương
chung cho phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh và tình hình thực tế ở mỗi vùng
miền.
“Đây là việc phải làm và không ai làm thay được Bộ”, Thủ tướng
nhấn mạnh một lần nữa.
Thủ tướng yêu cầu Bộ tập trung vào các nhiệm
vụ trọng tâm của quản lý nhà nước là xây dựng chiến lược, quy hoạch; xây dựng
thể chế, cơ chế, chính sách, tiêu chuẩn, quy chuẩn, tiêu chí, định mức…; xây
dựng công cụ để huy động các nguồn lực; hướng dẫn kiểm tra, giám sát; thanh
tra, kiểm tra; khen thưởng, kỷ luật.
Thủ tướng nhắc nhở, phải thường xuyên rà soát,
nghiên cứu, xây dựng các quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn, điều kiện cho phù hợp
với thực tiễn đã thay đổi rất nhiều so với các năm trước đây. Một ví dụ là quy
định điểm trường tiểu học ở thành thị phải bảo đảm độ dài đường đi học của học
sinh không quá 500m, vùng đặc biệt khó khăn không quá 2km, nhưng hiện nay giao
thông đã phát triển hơn rất nhiều, quy định này có thể không còn phù hợp nữa.
Nghiên cứu, xây dựng các quy định, tiêu chuẩn,
quy chuẩn, điều kiện, quy định rõ nội dung nào phân cấp, phân quyền cho chính
quyền các địa phương quyết định và chịu trách nhiệm trước pháp luật, nội dung
nào Trung ương quyết định.
Tăng cường nghiên cứu đổi mới, hoàn thiện công
cụ quản lý hệ thống, tập trung cải cách hành chính, số hoá, quản lý trên nền
tảng ứng dụng khoa học công nghệ.
Phát triển các cơ sở giáo dục theo định hướng
lấy học sinh là trung tâm, nhà trường (cơ sở vật chất, giáo trình, giáo án) là
nền tảng, giáo viên phải là động lực, người truyền cảm hứng. Xây dựng, phát
triển quan hệ hữu cơ giữa học sinh-nhà trường-giáo viên. Chuyển tư duy giáo dục
từ trang bị kiến thức sang trang bị năng lực toàn diện.
Bộ GDĐT phải coi trọng công tác xây dựng đảng,
tổ chức bộ máy, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ. Siết chặt kỷ luật, kỷ
cương trong quản lý học tập, giảng dạy, đồng thời tạo môi trường khuyến khích
đổi mới sáng tạo.
Bộ GDĐT cần quan tâm công tác truyền thông,
tăng cường công khai, minh bạch để người dân hiểu, chia sẻ, thông cảm và đóng
góp ý kiến cho ngành, phản ánh trung thực đầy đủ các vấn đề một cách khách
quan. Cùng với nhiệm vụ giảng dạy, cần tập trung đẩy mạnh nghiên cứu khoa học
trong các trường đại học.
Ngành cần hoàn thiện kịch bản chống Covid-19
để tổ chức tốt kỳ thi tốt nghiệp THPT, hoàn thành tốt các nhiệm vụ của năm học,
đồng thời là cơ sở kinh nghiệm để ứng phó những dịch bệnh khác có thể xảy ra
trong thời gian tới.
Về các kiến nghị cụ thể của Bộ, Thủ tướng đề
nghị Văn phòng Chính phủ và Bộ GDĐT trao đổi, phân loại, làm rõ nội dung nào
thuộc thẩm quyền xử lý của địa phương, nội dung nào thuộc thẩm quyền của Bộ
GDĐT. Với các vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, báo
cáo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam xử lý, những vấn đề liên ngành, liên bộ thì cùng
các bộ, cơ quan liên quan thảo luận, tháo gỡ. Vấn đề nào nằm tại các luật thì
đề xuất, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung.
Theo moet.gov.vn